Nu bouwen, straks ‘oogsten’
“Iedere architect kan een mooi ontwerp maken. Het wordt voor ons pas interessant als de opgave ook complex is,” zegt eigenaar Sebastiaan van de Pol van VAN BOKHORST architecten + ingenieurs. “Bij ons is creativiteit geen doel op zich, maar een hulpmiddel om lastige puzzels te kunnen leggen. Met puzzelstukken zoals het budget, maar ook een lastige binnenstedelijke context of een complex programma van eisen.”
NIJKERK — Het recent opgeleverde nieuwe gemeentehuis van Nijkerk illustreert op fraaie wijze hoe Sebastiaan van de Pol de rol van de architect ziet. Zijn bureau VAN BOKHORST architecten + ingenieurs ontwierp de herbestemming van het voormalige bankgebouw tot gemeentehuis aan de hand van twee typerende uitgangspunten. “Het gebouw stond in de regio bekend als ‘het Rabobankgebouw’ en van zo’n bijnaam wil je af als het gebouw een nieuwe functie krijgt. Dat lukt alleen met een nieuwe verschijningsvorm. Ook vonden we dat de gemeente Nijkerk mocht laten zien dat ze écht transparant werken voor de burgers. Voor dit doel hebben we een glazen uitbouw aan het pand gemaakt, met daarin de nieuwe raadszaal.” Deze opvallende transparante uitbouw was meteen de facelift die het gebouw nodig had.
“Begrijpen wat gebruikers en bewoners van gebouwen beweegt, is de hoofdzaak,” zegt
Sebastiaan. “Daarom voeren we veel gesprekken, want alleen dan komen de details
bovendrijven waarop wij ons ontwerp kunnen baseren. Je moet goed kunnen luisteren als
architect.”
AANPASSEN — “Je gebouw moet geen belemmering zijn,” vindt Van de Pol. “Neem bedrijven: zij passen vaak hun productieproces in de loop der jaren aan het pand aan. Zodra ze met ons over een nieuw pand praten, ontstaat een voortschrijdend inzicht. Dan zeggen mensen: ‘Wacht eens, zoals we het altijd deden is helemaal niet zo logisch. Waarom richten we dat proces niet anders in?’ Dat geldt voor bedrijven, maar ook voor gemeentehuizen en woningen. We kunnen het logischer maken als we leren begrijpen wat bewoners en gebruikers met het gebouw doen. Zij zijn de enigen die wérkelijk kunnen doorgronden hoe het werkt, dus op hen richten we ons eerst.”
EVOLUTIE — VAN BOKHORST architecten + ingenieurs stamt uit 1980 en groeide spontaan naar zijn huidige vorm, met tien medewerkers. Sebastiaan van de Pol fietste als jongen langs het toenmalige pand en werd zo aangetrokken dat hij tijdens zijn studie bouwkunde in 1998 spontaan aanbelde voor een stageplek. Dat sloeg dermate aan dat hij er na zijn studie bleef werken en besloot zijn post-HBO’s naast zijn baan te halen. Nadat hij in de periode na 2017 het bedrijf overnam volgde een periode van verandering en een nieuwe koers uitstippelen. Die evolutie is nu voltooid. “Het bureau staat,” zegt Sebastiaan. “Wat de komende jaren vooral speelt is het circulair bouwen. Dat is een uitdaging, want wat is ‘circulair’ precies? Staal is bijvoorbeeld niet circulair, maar dat betekent niet dat je er niets mee kunt. Hergebruikt staal is alweer beter dan nieuw staal en gaat bovengemiddeld lang mee. Je moet ergens beginnen nietwaar. Het is dus zaak dat je nauwkeurig benoemt wat je onder circulair verstaat. Een mooi voorbeeld hiervan is Cirkelstad, de coöperatie die werkt aan het protocol ‘Het Nieuwe Normaal (HNN)’ en daarin die principes helder benoemt.”
CIRCULAIR GECERTIFICEERD — Hoe ontwerp je eigenlijk honderd procent circulair? “Je moet je denkwijze veranderen,” vindt Sebastiaan van de Pol. “Je gaat materialen ‘lenen’ van de aarde om deze later weer terug te kunnen geven. In plaats van gebouwen ‘slopen’ ga je ze ‘oogsten’. Dat is nog een lange weg en die begint nu.”
Belangrijk in die ontwikkeling is dat circulair bouwen voor iedereen concreet wordt, vindt Sebastiaan van de Pol. “Wij dagen opdrachtgevers uit om niet alleen te roepen dat ze circulair
zijn. Wij helpen ze die ambitie tastbaar te maken door er de juiste certificering voor te krijgen. Zoals voor circulariteit een materialenpaspoort voor je gebouw via het Madaster, of het duurzaamheidskeurmerk BREEAM-NL, of de WELL-certificering, voor een gebouw dat gezond is voor lichaam en geest van de gebruikers. Zulke certificeringen maken vage begrippen concreet. Met ons team kiezen we echt voor de optimistische kijk hierop.”
Sebastiaan van de Pol: “Ontwerpen voor gebruikers, niet voor voorbijgangers”
Westkadijk 10D, Nijkerk
033 246 1180
vbai.nl
